Integriteit onder het vergrootglas
In de eerste helft van 2025 zijn meerdere incidenten in het publieke domein in de media gekomen die het vertrouwen in bestuur en toezicht onder druk zetten. Denk aan het recente onderzoek naar belangenverstrengeling binnen een grote onderwijsinstelling, of de kritische rapportage over een woningcorporatie waar het toezicht te weinig tegenspraak bood. Deze voorbeelden tonen hoe snel maatschappelijke verontwaardiging kan ontstaan en hoe belangrijk het is dat toezichthouders hun rol met scherpte én moreel kompas vervullen.
De toezichthouder als spiegel én sparringpartner
Het klassieke beeld van een Raad van Toezicht die vooral toezicht houdt op afstand is achterhaald. De moderne toezichthouder is betrokken, deskundig én onafhankelijk. Dat betekent: ruimte voor kritische vragen, het vermogen om door te vragen op morele keuzes, en de moed om bij te sturen waar nodig. Tegelijkertijd moet er ook voldoende vertrouwen zijn om het bestuur als sparringpartner te kunnen ondersteunen.
De balans tussen nabijheid en distantie is daarbij cruciaal.
Nieuw: integriteitsmanagement in ziekenhuizen onder de loep
Een actuele aanleiding om het toezicht opnieuw onder de loep te nemen, is de recente verkenning van het Huis voor Klokkenluiders naar integriteitsmanagement binnen ziekenhuizen. Uit dit rapport blijkt dat veel instellingen worstelen met meldstructuren, veilige cultuur en opvolging van signalen. Toezichthouders spelen hierin een cruciale rol: door het gesprek over integriteit actief te agenderen, maar ook door toezicht te houden op de manier waarop meldingen worden behandeld en lessen worden getrokken.
Deze ontwikkeling onderstreept dat toezicht allang niet meer alleen over jaarrekeningen of strategische plannen gaat. Het raakt aan cultuur, gedrag en moreel leiderschap.
Maatschappelijke meerwaarde als meetlat
De maatschappelijke roep om “publieke verantwoording” wordt sterker. In het onderwijs zien we dat toezichthouders steeds vaker betrokken worden bij discussies over onderwijskwaliteit, kansengelijkheid en inclusie. In de zorg staat toezicht op personeelstekorten, duurzame inzetbaarheid en toegankelijkheid centraal. En woningcorporaties moeten niet alleen financieel robuust zijn, maar ook bijdragen aan leefbaarheid en betaalbaarheid.
Toezicht wordt daarmee steeds meer een vak dat maatschappelijke impact toetst — niet alleen financiële resultaten.
Nieuwe dynamiek: jongeren, diversiteit en vernieuwing
Ook opvallend is de toenemende aandacht voor verjonging en diversiteit in raden van toezicht. Mede dankzij initiatieven van brancheverenigingen en toezichthoudersnetwerken komt er meer ruimte voor nieuwe perspectieven aan de tafel. Dit versterkt niet alleen de legitimiteit van de RvT, maar draagt ook bij aan innovatie en toekomstgericht denken.
Toch blijkt uit recente cijfers dat vernieuwing nog achterblijft. Veel raden worstelen met het vinden van geschikte kandidaten die zowel de maatschappelijke context begrijpen als toezichthoudende ervaring hebben. Hier ligt een taak voor wervingscommissies om breder te zoeken en potentie zwaarder te laten meewegen dan een traditioneel cv.
Vacature voor toezichthouders? Zet de stap naar vernieuwing
Organisaties die hun Raad van Toezicht willen versterken – met nieuwe perspectieven, jong talent of diversere profielen – vinden op rvt-vacatures.nl het juiste platform. Hier brengen we ervaren toezichthouders én frisse kandidaten samen met maatschappelijke organisaties die vooruit willen. Want goed toezicht begint met een toekomstbestendige samenstelling.