Tips

De Nederlandse zorgsector bevindt zich in een fase waarin structurele ontwikkelingen steeds ingrijpender gevolgen hebben voor kwaliteit, continuïteit en betaalbaarheid van zorg. De combinatie van demografische vergrijzing, toenemende zorgcomplexiteit en een hardnekkig personeelstekort leidt ertoe dat zorgorganisaties hun strategische koers fundamenteel moeten herijken. Voor Raden van Toezicht betekent dit dat de opdracht niet alleen omvangrijker, maar ook zwaarder en strategischer wordt dan voorheen.

Duurzaamheid en ESG (Environmental, Social & Governance) zijn de afgelopen jaren uitgegroeid tot strategische hoofdthema’s voor organisaties in de publieke en semipublieke sector. De maatschappelijke verwachtingen nemen toe, wet- en regelgeving wordt aangescherpt en stakeholders vragen om transparante verantwoording. Dit alles heeft directe consequenties voor de rol en verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht (RvT). Steeds meer toezichthouders merken dat ESG geen parallel traject meer is, maar een integraal onderdeel van waardecreatie, risicobeheersing en goed bestuur. Daarmee verandert ook de manier waarop toezicht wordt vormgegeven.

De afgelopen periode zijn in de media enkele casussen belicht waarin vragen zijn gesteld bij de wijze waarop integriteit geborgd wordt binnen maatschappelijke organisaties. Daarbij kwam ook de rol van de Raad van Toezicht nadrukkelijk in beeld. Zo berichtte NRC eind juni over Stichting Moria, waar een bestuurder is teruggetreden na een onafhankelijk onderzoek naar belangenverstrengeling. Kort daarvoor publiceerde Follow the Money over het ROC van Twente, waar de beloning van een bestuurder op gespannen voet bleek te staan met geldende normen. Deze situaties nodigen uit tot reflectie. Wat vragen dergelijke ontwikkelingen van u als toezichthouder? En hoe kunt u bijdragen aan het duurzaam versterken van integriteit in bestuur en organisatie?

De culturele sector is een dynamisch speelveld waar artistieke expressie en maatschappelijke impact hand in hand gaan. Van musea en schouwburgen tot festivals en productiehuizen: culturele instellingen dragen bij aan onze identiteit, verbinden gemeenschappen en dagen uit tot reflectie. Voor toezichthouders betekent dit een bijzondere context waarin zakelijk inzicht en culturele sensitiviteit samenkomen.

Sport verbindt, activeert en vormt een essentieel onderdeel van onze samenleving. Tegelijkertijd kent de sportsector een bijzondere bestuurlijke context. Veel sportorganisaties – van lokale verenigingen tot landelijke sportbonden – opereren op het snijvlak van vrijwillige inzet, publieke middelen en maatschappelijke impact.

Verjonging in de Raad van Toezicht is geen doel op zich, maar wel een noodzakelijke beweging om toezicht toekomstbestendig te maken. In veel maatschappelijke organisaties zijn raden nog altijd relatief homogeen samengesteld: ervaren, hoogopgeleid en vaak 55+. Daarmee gaat een schat aan kennis gepaard, maar ook het risico op blinde vlekken. De samenleving verandert immers snel, en dat vraagt om een bredere vertegenwoordiging in toezichthoudende gremia – ook in leeftijd.

Een toezichthouder speelt een essentiële rol in de governance van organisaties. Of het nu gaat om een non-profitorganisatie, een zorginstelling of een groot bedrijf, toezichthouders bewaken de strategie, financiën en maatschappelijke impact. Maar hoe word je toezichthouder? Dit stappenplan helpt je op weg.

De veranderende rol van toezichthouders. Toezichthouders spelen een cruciale rol in goed bestuur en moeten inspelen op nieuwe uitdagingen. Maar welke competenties zijn in 2025 onmisbaar?