De positie van NGO’s staat wereldwijd onder grote druk. Terwijl crises toenemen — van conflictgebieden tot klimaatgerelateerde rampen — krijgen NGO’s tegelijk te maken met krimpende budgetten, strengere eisen en grotere maatschappelijke kritiek. Dat maakt het werk niet alleen complexer, maar ook bestuurlijk uitdagender. In 2025–2026 is één ontwikkeling duidelijk: het functioneren van NGO’s valt of staat met de kwaliteit van bestuur en toezicht. Niet alleen om risico’s te beheersen, maar om maatschappelijke relevantie, financiering en strategische continuïteit te borgen. Hieronder volgt een diepere analyse van de actuele trends die NGO’s raken, én wat dit betekent voor Raden van Toezicht.
Duurzaamheid en ESG (Environmental, Social & Governance) zijn de afgelopen jaren uitgegroeid tot strategische hoofdthema’s voor organisaties in de publieke en semipublieke sector. De maatschappelijke verwachtingen nemen toe, wet- en regelgeving wordt aangescherpt en stakeholders vragen om transparante verantwoording. Dit alles heeft directe consequenties voor de rol en verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht (RvT). Steeds meer toezichthouders merken dat ESG geen parallel traject meer is, maar een integraal onderdeel van waardecreatie, risicobeheersing en goed bestuur. Daarmee verandert ook de manier waarop toezicht wordt vormgegeven.
AI verandert de wereld van toezicht ingrijpend. Waar commissarissen vroeger vooral naar cijfers keken, moeten ze nu ook sturen op algoritmes, data en ethiek. Digitalisering raakt immers direct aan strategie, risico en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wie toekomstbestendig toezicht wil houden, kan niet om kunstmatige intelligentie heen.
De Raad van Advies krijgt een steeds belangrijkere rol binnen de publieke en maatschappelijke sector. Waar toezicht zich richt op naleving, richt de adviesraad zich op visie, draagvlak en verbinding met de samenleving. In dit blog leest u hoe adviesraden bijdragen aan transparantie, legitimiteit en goed bestuur — en waarom deze nevenfuncties in opkomst zijn.
De druk op de volkshuisvesting is groot: woningnood, verduurzaming en betaalbaarheid vragen om scherpe keuzes. In dit speelveld krijgt de Raad van Toezicht een steeds belangrijkere rol. Niet alleen als controleur, maar ook als strategisch en maatschappelijk kompas.
Digitalisering is inmiddels dé motor achter verandering in maatschappelijke sectoren zoals zorg, onderwijs en woningbouw. Van elektronische patiëntendossiers in ziekenhuizen tot datagedreven beleid in de volkshuisvesting: technologie beïnvloedt hoe organisaties werken en hoe publieke waarde wordt geleverd. Voor de Raad van Toezicht betekent dit dat digitalisering en dataveiligheid méér zijn dan technische onderwerpen — het zijn strategische prioriteiten die thuis horen op de bestuursagenda.
De afgelopen periode zijn in de media enkele casussen belicht waarin vragen zijn gesteld bij de wijze waarop integriteit geborgd wordt binnen maatschappelijke organisaties. Daarbij kwam ook de rol van de Raad van Toezicht nadrukkelijk in beeld. Zo berichtte NRC eind juni over Stichting Moria, waar een bestuurder is teruggetreden na een onafhankelijk onderzoek naar belangenverstrengeling. Kort daarvoor publiceerde Follow the Money over het ROC van Twente, waar de beloning van een bestuurder op gespannen voet bleek te staan met geldende normen. Deze situaties nodigen uit tot reflectie. Wat vragen dergelijke ontwikkelingen van u als toezichthouder? En hoe kunt u bijdragen aan het duurzaam versterken van integriteit in bestuur en organisatie?
De maatschappelijke lat voor organisaties in zorg, onderwijs en volkshuisvesting ligt hoger dan ooit. Transparantie, integriteit en inclusiviteit zijn geen modewoorden meer, maar voorwaarden voor het behoud van vertrouwen. Dat stelt ook nieuwe eisen aan het intern toezicht. De Raad van Toezicht (RvT) is daarin geen luw baken aan de rand van de organisatie, maar een actief kompas in woelige tijden.
De culturele sector is een dynamisch speelveld waar artistieke expressie en maatschappelijke impact hand in hand gaan. Van musea en schouwburgen tot festivals en productiehuizen: culturele instellingen dragen bij aan onze identiteit, verbinden gemeenschappen en dagen uit tot reflectie. Voor toezichthouders betekent dit een bijzondere context waarin zakelijk inzicht en culturele sensitiviteit samenkomen.
Sport verbindt, activeert en vormt een essentieel onderdeel van onze samenleving. Tegelijkertijd kent de sportsector een bijzondere bestuurlijke context. Veel sportorganisaties – van lokale verenigingen tot landelijke sportbonden – opereren op het snijvlak van vrijwillige inzet, publieke middelen en maatschappelijke impact.